[Krystyna]

   
Dąb (Quercus L.)
– rodzaj drzew, rzadziej wysokich krzewów, zaliczony do rodziny bukowatych (Fagaceae Dumort.). Należy do niego ok. 200 gatunków występujących prawie wyłącznie w strefie umiarkowanej półkuli północnej oraz w wyższych partiach gór strefy tropikalnej.
Najdalej na południe występują na Wyspach Sundajskich.
Gatunkiem typowym jest Quercus robur L.

Rodzaj dąb obejmuje około 600 gatunków, z których w Polsce rodzime są trzy:
dąb szypułkowy (Q. robur),
dąb bezszypułkowy (Q. petraea)
oraz dąb omszony (Q. pubescens).

Zdecydowanie najbardziej rozpowszechniony jest u nas dąb szypułkowy;
to on również osiąga największe rozmiary i najstarszy wiek.

Drugi nasz rodzimy gatunek - dąb bezszypułkowy jest znacznie rzadszy, jednak jego pojedyncze osobniki można spotkać na obszarach (zwłaszcza nizinnych) przeważającej części kraju.      
W/w dęby krzyżują się ze sobą dając mieszańce.

Trzecim gatunkiem jest dąb omszony.
Drzewo to jest w Polsce do tego stopnia rzadkie (nawet w uprawie!), że jako zagrożone wyginięciem
zostało wpisane do Polskiej Czerwonej Księgi Roślin.
Jedyne naturalne stanowisko dębu omszonego w Polsce znajduje się w rezerwacie w Bielinku nad Odrą.
Na obszarze swojego naturalnego występowania (głównie suche lasy Europy południowej i Azji Mniejszej) dąb omszony tworzy mieszańce z bezszypułkowym.

Kształt liści oraz ich jesienne przebarwienie, a także okres dojrzewania żołędzi stanowią podstawę
jednego z najważniejszych podziałów rodzaju na dęby białe i czerwone.

Dęby białe (podrodzaj Quercus) posiadają liście o zaokrąglonych klapach, przebarwiające się zwykle na żółto oraz jadalne, dojrzewające w ciągu jednego roku żołędzie.
Dębami białymi są wszystkie trzy nasze rodzime dęby: szypułkowy, bezszypułkowy i omszony.

Dęby czerwone (podrodzaj Erythrobalanus) posiadają z kolei liście o zaostrzonych klapach, przybierające
na jesieni różne odcienie czerwonego koloru, a ich dojrzewające w ciągu dwóch lat żołędzie są niejadalne wskutek gorzkiego smaku.
Najczęściej spotykanym w Polsce przedstawicielem dębów czerwonych jest dąb czerwony;   znacznie rzadziej można spotkać dęby błotny i szkarłatny.

Z obcych gatunków najbardziej rozpowszechniony w Polsce jest pochodzący z Ameryki Północnej i sadzony  jako popularne drzewo ozdobne dąb czerwony (Q. rubra).
Inne interesujące gatunki to uprawiany ze względu na bardzo grubą, korkową korowinę dąb korkowy (Q. suber), dąb burgundzki (Q. cerris) z miseczkami żołędzi zbudowanymi z długich, frędzelkowatych łusek,
dęby szkarłatny (Q. coccinea) i błotny (Q. palustris) z bardzo głęboko powcinanymi klapami liści oraz posiadający niepodobne do innych dębów, eliptyczne, nieklapowane i obrzeżone kolcami liście dąb ostrolistny (Q. ilex).

Gatunki dziko rosnące w Polsce
dąb burgundzki (Quercus cerris L.) – antropofit zadomowiony
dąb bezszypułkowy (Quercus petraea (Matt.) Liebl., syn. Q. sessilis Ehrh.)
dąb czerwony (Quercus rubra L.) – antropofit zadomowiony
dąb omszony (Quercus pubescens Willd., syn. Q. lanuginosa Lam.) – antropofit zadomowiony
dąb szypułkowy (Quercus robur L.)

Zastosowanie
=Roślina ozdobna: dęby stosowane są przede wszystkim ze względu na swoją długowieczność, przez długie lata mogą stanowić trzon drzewostanu.
=Roślina lecznicza.
Kora niektórych gatunków jest składnikiem wielu mieszanek ziołowych, a odwar z kory był stosowany
wewnętrznie przy biegunkach, a zewnętrznie przy odmrożeniach i oparzeniach
=Niektóre gatunki dębów mogą mieć znaczenie jako rośliny miododajne.
Wytwarzają one spadź (tzw. rosę miodową).
=Drewno dębu stosunkowo ciężkie i twarde znajduje powszechne zastosowanie w stolarce wewnętrznej
budowlanej, meblarstwie.
Ze względu na swoją odporność na ścieranie doskonale nadaje się do wyrobu klepki podłogowej.
Wyroby z dębiny z biegiem czasu ciemnieją w naturalny sposób od wody, a ze względu na zawartość
garbników reagują łatwo ze środkami chemicznymi zwłaszcza farbami (sole, kwasy, zasady).
Drewno dębowe ma tendencje do pękania przy dużych mrozach ze względu na duże naprężenia wewnętrzne, jest to drewno doskonałe na stolarkę wewnętrzną, lecz bardzo ryzykowne do stosowania zewnętrznego zwłaszcza okien i drzwi.
=Kora dębu zawiera dużą ilość taniny i od stuleci jest stosowana z powodzeniem w garbarstwie do wyprawiania skór.
http://pl.wikipedia.org/wiki/D%C4%85b
http://drzewa.nk4.netmark.pl/atlas/dab/dab.php
źródło