30-09-2011, 22:55
Dąb szypułkowy (Quercus robur) ang. Pedunculate Oak
Cechy charakterystyczne:
Duże rozmiary, okazała sylwetkaz grubym pniem i potężnymi konarami.
Liście odwrotnie jajowate, z małą ilością bardzo niesymetrycznych klap, nasada z wyraźnie wyciętymi "uszkami", ogonek bardzo krótki (do około 5mm).
Żołędzie owalne, zwisające na długich i cienkich szypułkach, w młodości z podłużnymi paskami.
Ciekawostki:
Dęby szypułkowe stanowią najliczniej reprezentowany gatunek drzew na liście pomników przyrody.
Najstarszym drzewem liściastym w Europie jest dąb szypułkowy, którego wiek jest szacowany na ok. 1500 lat.
Dęby Szafera i Bolesław są najstarszymi polskimi drzewami liściastymi; liczą one odpowiednio około 900 i 800 lat.
Dąb Napoleon był do 2010 r. najgrubszym drzewem w Polsce;obwód jego pnia wynosił 10.75m (średnica 3.42m).
Dąb Bartek jest najbardziej znanym polskim drzewem.
Zasięg.
Strefa klimatu umiarkowanego, w tym głównie Europa (z wyjątkiem północnej Skandynawii i obszaru śródziemnomorskiego), Kaukaz oraz Azja Mniejsza.
W Polsce bardziej rozpowszechniony od dębu bezszypułkowego.
Bardzo okazałe i potężnie zbudowane drzewo liściaste o grubym, stosunkowo krótkim pniui rozłożystej koronie wspartej na ogromnych, przeważnie nieregularnie powyginanych konarach.
Poza dużymi rozmiarami i atletyczną sylwetką słynie przede wszystkim z długowieczności, niezwykle cennego drewna i silnego systemu korzeniowego ("mocny jak dąb").
Cechy te powodują, że dąb szypułkowy jest powszechnie uważany za jedno z najszlachetniejszych drzew i praktycznie wszędzie na terenie swojego występowania cieszy się wyjątkowym szacunkiem i sympatią.
Znajduje to potwierdzenie w fakcie, że jest on zdecydowanie najliczniej reprezentowanym gatunkiem drzewa na liście pomników przyrody;
najbardziej znane w Polsce drzewa pomnikowe takie jak Bartek, Chrobry, Bolesław czy Chrześcijanin to właśnie dęby szypułkowe.
Swoją "pozycję społeczną" zawdzięczają one nie tylko najstarszemu wiekowi spośród wszystkich drzew liściastych rosnących w Polsce (do około 800 lat), ale też temu, że są naszymi najgrubszymi (nawet ponad 3m średnicy!) i chyba najbardziej monumentalnie wyglądającymi drzewami.
Jeśli zatem pokusić się o analogię do świata zwierząt, to dąb, zwłaszcza zaś największy i najpotężniejszy z nich - dąb szypułkowy, wydaje się być idealnym odpowiednikiem lwa (lub, jak kto woli, słonia).
"Król drzew", podobnie jak większość innych dębów, wyróżnia się odwrotnie jajowatymi, wieloklapowymi liśćmi a także bardzo charakterystycznymi owocami, które mają postać znanych wszystkim żołędzi.
Dąb szypułkowy jest chętnie sadzony w pobliżu siedzib ludzkich, np. w parkach i przy domach, wzdłuż dróg, przy kościołach, na cmentarzach itp.
Przede wszystkim jednak jest on najważniejszym w Polsce leśnym drzewem liściastym (i trzecim w ogóle, po sośnie i świerku).
http://drzewa.nk4.netmark.pl/zasoby/bpn/...6.29_m.jpg
http://drzewa.nk4.netmark.pl/zasoby/bpn/....42.31.jpg
http://drzewa.nk4.netmark.pl/zasoby/bpn/...2.53_m.jpg
Zupełnie unikalny i inny od przedstawionego powyżej pokrój posiadają dęby rosnące na terenie Puszczy Białowieskiej.
Są to przede wszystkim drzewa bardzo wysokie, często przekraczające 35m wysokości, a czasami dochodzące nawet do 41-42m (są to prawdopodobnie najwyższe dęby szypułkowe w Europie!;
O ile pod względem wysokości dęby Puszczy Białowieskiej kompletnie deklasują te rosnące na otwartej przestrzeni, to pod względem obwodu pnia wyraźnie im ustępują.
Wprawdzie najgrubszy osobnik zmierzony przez Tomasza Niechodę posiada pień o obwodzie 7.25m (średnica 2.31m), jednak wynik powyżej 7m to prawdziwa rzadkość.
Zazwyczaj drzewa te, pomimo, że najpotężniejsze w Puszczy, osiągają "zaledwie" 5-6m obwodu pnia (średnica ~1.60-1.90m).
http://drzewa.nk4.netmark.pl/atlas/dab/d...ulkowy.php