07-02-2023, 21:22
Pistacia Lentiscus-Pistacja Kleista
Gatunek drzewa z rodziny nanerczowatych (Anacardiaceae).
Występuje w basenie Morza Śródziemnego: w Afryce Północnej (Wyspy Kanaryjskie, Maroko, Algieria, Libia, Tunezja),
w Europie Południowej (Hiszpania, Portugalia, Francja, Chorwacja, Grecja, Włochy)
i Azji Zachodniej (Cypr, Izrael, Jordania, Liban, Syria, Turcja).
Jest uprawiana w wielu krajach świata
Zawsze zielony krzew lub małe drzewo o gęstych, prostych i rozłożystych gałęziach.
Osiąga zazwyczaj wysokość do 3 m, rzadko więcej.
Kora brunatna, łuszcząca się.
Liście parzysto-pierzaste, składające się z 4-12 lancetowatych, lub odwrotnie jajowatych, skórzastych i całobrzegich listków.
Pojedynczy listek ma długość 1-3 cm i szerokość 0,5-1,5 mm.
Nasada listków zwężona, wierzchołki tępe, lub maja krótki, kolczasty kończyk.
Są nagie, na górnej stronie ciemnozielone, na dolnej jasnozielone.
Kwiaty bardzo drobne, o barwie od żółtawej do ciemnoczerwonej, zebrane w groniaste kwiatostany.
Owoc kulisty pestkowiec, początkowo czerwony, w stanie dojrzałym czarny.
Ma cienki egzokarp i pestkę z łupiną
Zastosowanie
Owoce są jadalne
Z owoców wytłacza się olej.
Liście (zwane liśćmi Shinia) używa się do farbowania i garbowania
Drewno jest używane na wyroby stolarskie
Wydziela pachnącą żywicę zwaną mastyksem.
Uzyskuje się ją zazwyczaj w sierpniu przez nacinanie kory.
Mastyks używany jest przez miejscową ludność do żucia, jako środek higieny oraz w lecznictwie.
Zaprawia się nim niektóre gatunki wódek i likierów, jest też dodatkiem do past i proszków do zębów.
Główne jednak zastosowanie Mastyksu to produkcja lakierów, pokostu, lepiku używanego w plastrach na rany, pigułek i mas dentystycznych
Udział w kulturze
Mastyks otrzymywany z Pistacji Kleistej był w biblijnych czasach produktem eksportowanym do Egiptu
Pistacja Kleista odegrała istotną rolę w uniewinnieniu biblijnej Zuzanny i ukaraniu niesprawiedliwych i lubieżnych starców.
Fragment przesłuchania jednego z sędziów, prowadzony przez proroka Daniela:
"... powiedz, pod jakim drzewem widziałeś ich obcujących ze sobą?
On zaś powiedział: Pod Lentyszkiem.
Daniel odrzekł: Dobrze! Skłamałeś na swą własną zgubę" (Dn 13,54-55)
Pistacje były przez Żydów oraz ościenne ludy otoczone kultem, stąd też obecnie można spotkać ich okazy liczące nawet tysiąc lat
https://botany.cz/cs/pistacia-lentiscus/
źródło
http://www.przyprawowy.pl/mastyks.html