26-02-2023, 01:28
Aconitum Plicatum-Tojad Sudecki
Rzadki gatunek będący endemitem Masywu Czeskiego, który charakteryzuje się wysokimi kwiatostanami o niebiesko-fioletowych kwiatach.
Jego kwiaty łatwo rzucają się w oczy nie tylko ze względu na wysokość ale także ze względu na jaskrawą barwę, dobrze wyróżniającą Tojady pośród górskich traworośli lub źródliskowych ziołorośli.
Okres kwitnienia: VII-IX
Gatunek będący endemitem środkowoeuropejskich gór hercyńskich (Masywu Czeskiego), którego areał obejmuje górskie i podgórskie tereny w Europie Środkowej.
Notowany m.in. w południowo-zachodniej Polsce (Sudety), Czechach (Szumawa, Góry Izerskie, Góry Orlickie, Karkonosze, Jesioniki, Góry Zdziarskie) i w południowych Niemczech (Alpy Bawarskie, Las Bawarski, Góry Fichtel, Rudawy w Saksonii).
W Polsce gatunek stwierdzony tylko w wyższych partiach Sudetów, gdzie występuje na pojedynczych stanowiskach w Sudetach Zachodnich (Karkonosze i Góry Izerskie), Sudetach Środkowych (Góry Orlickie, Góry Bystrzyckie) a także w Sudetach Wschodnich na Masywie Śnieżnika (Dolina Kleśnicy, Polana pod Śnieżnikiem).
Wiele stanowisk chronionych jest na obszarze Karkonoskiego Parku Narodowego (m.in. młaki wokół kotłów polodowcowych) a także w rezerwacie Jaskinia Niedźwiedzia i Śnieżnik Kłodzki.
Poza tym niektóre populacje znajdują się na obszarach Natura 2000.
Jest to wysoka bylina osiągająca do 150 cm, u której w Polsce wyróżniono dwa podgatunki i jedną odmianę:
* Aconitum Plicatum ssp. Plicatum var. Plicatum-Tojad Sudecki Typowy, posiada nieogruczolone i owłosione szypułki kwiatów a także miodniki z główkowatą ostrogą i owłosione pręciki.
Występuje głównie w Karkonoszach i Górach Izerskich.
* Aconitum Plicatum ssp. Plicatum var. Clusianum-Ttojad Sudecki Kluzjusza, odmiana Tojadu Sudeckiego Typowego, która posiada nieogruczolone i nagie szypułki kwiatów.
*Aconitum Plicatum ssp. Sudeticum-Tojad Sudecki Gruczołowy , u którego szypułki dolnych kwiatów odchodzą prostopadle i są z domieszką włosków gruczołowych, słupki nagie lub owłosione.
Endemit Sudetów Wschodnich, w Polsce notowany wyłącznie na Masywie Śnieżnika.
Gatunek występuje głównie na terenach otwartych lub w widnych zaroślach terenów górskich, w miejscach występowania wilgotnych i kwaśnych gleb, często o charakterze torfowym z warstwą próchnicy.
Preferuje miejsca o wysokiej runi łąkowej, głównie wysokogórskie traworośla, nadrzeczne lub źródliskowe ziołorośla górskie, zakrzewienia kosodrzewiny, młaki niskoturzycowe a także śródleśne polany i obrzeża dróg.
Jest to gatunek charakterystyczny dla ziołorośli ze związku Adenostylion.
Roślina objęta jest w Polsce ścisłą ochroną gatunkową, która została w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin umieszczona w kategorii VU (narażony).
Do głównych zagrożeń należą zmiany stosunków wodnych oraz zarastanie ziołorośli przez gatunki drzewiaste.
Wiele stanowisk Tojadu jest chronione w ramach parku narodowego i dwóch rezerwatów przyrody.
Badania morfologiczne i genetyczne sugerują iż Tojad Sudecki jest reliktem glacjalnym, który powstał w wyniku hybrydyzacji dwóch innych gatunków.
Proces ten zaszedł w czasie trwania któregoś z pleniglacjałów (maksymalnych zlodowaceń), kiedy to dwa wysokogórskie gatunki występowały na tym samym terenie na przedpolu gór w rejonie Bramy Morawskiej oddzielającej Karpaty i Sudety.
https://przyrodniczo.pl/rosliny/tojad-sudecki/
https://en.wikipedia.org/wiki/Aconitum_plicatum
https://botany.cz/cs/aconitum-plicatum/
Rzadki gatunek będący endemitem Masywu Czeskiego, który charakteryzuje się wysokimi kwiatostanami o niebiesko-fioletowych kwiatach.
Jego kwiaty łatwo rzucają się w oczy nie tylko ze względu na wysokość ale także ze względu na jaskrawą barwę, dobrze wyróżniającą Tojady pośród górskich traworośli lub źródliskowych ziołorośli.
Okres kwitnienia: VII-IX
Gatunek będący endemitem środkowoeuropejskich gór hercyńskich (Masywu Czeskiego), którego areał obejmuje górskie i podgórskie tereny w Europie Środkowej.
Notowany m.in. w południowo-zachodniej Polsce (Sudety), Czechach (Szumawa, Góry Izerskie, Góry Orlickie, Karkonosze, Jesioniki, Góry Zdziarskie) i w południowych Niemczech (Alpy Bawarskie, Las Bawarski, Góry Fichtel, Rudawy w Saksonii).
W Polsce gatunek stwierdzony tylko w wyższych partiach Sudetów, gdzie występuje na pojedynczych stanowiskach w Sudetach Zachodnich (Karkonosze i Góry Izerskie), Sudetach Środkowych (Góry Orlickie, Góry Bystrzyckie) a także w Sudetach Wschodnich na Masywie Śnieżnika (Dolina Kleśnicy, Polana pod Śnieżnikiem).
Wiele stanowisk chronionych jest na obszarze Karkonoskiego Parku Narodowego (m.in. młaki wokół kotłów polodowcowych) a także w rezerwacie Jaskinia Niedźwiedzia i Śnieżnik Kłodzki.
Poza tym niektóre populacje znajdują się na obszarach Natura 2000.
Jest to wysoka bylina osiągająca do 150 cm, u której w Polsce wyróżniono dwa podgatunki i jedną odmianę:
* Aconitum Plicatum ssp. Plicatum var. Plicatum-Tojad Sudecki Typowy, posiada nieogruczolone i owłosione szypułki kwiatów a także miodniki z główkowatą ostrogą i owłosione pręciki.
Występuje głównie w Karkonoszach i Górach Izerskich.
* Aconitum Plicatum ssp. Plicatum var. Clusianum-Ttojad Sudecki Kluzjusza, odmiana Tojadu Sudeckiego Typowego, która posiada nieogruczolone i nagie szypułki kwiatów.
*Aconitum Plicatum ssp. Sudeticum-Tojad Sudecki Gruczołowy , u którego szypułki dolnych kwiatów odchodzą prostopadle i są z domieszką włosków gruczołowych, słupki nagie lub owłosione.
Endemit Sudetów Wschodnich, w Polsce notowany wyłącznie na Masywie Śnieżnika.
Gatunek występuje głównie na terenach otwartych lub w widnych zaroślach terenów górskich, w miejscach występowania wilgotnych i kwaśnych gleb, często o charakterze torfowym z warstwą próchnicy.
Preferuje miejsca o wysokiej runi łąkowej, głównie wysokogórskie traworośla, nadrzeczne lub źródliskowe ziołorośla górskie, zakrzewienia kosodrzewiny, młaki niskoturzycowe a także śródleśne polany i obrzeża dróg.
Jest to gatunek charakterystyczny dla ziołorośli ze związku Adenostylion.
Roślina objęta jest w Polsce ścisłą ochroną gatunkową, która została w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin umieszczona w kategorii VU (narażony).
Do głównych zagrożeń należą zmiany stosunków wodnych oraz zarastanie ziołorośli przez gatunki drzewiaste.
Wiele stanowisk Tojadu jest chronione w ramach parku narodowego i dwóch rezerwatów przyrody.
Badania morfologiczne i genetyczne sugerują iż Tojad Sudecki jest reliktem glacjalnym, który powstał w wyniku hybrydyzacji dwóch innych gatunków.
Proces ten zaszedł w czasie trwania któregoś z pleniglacjałów (maksymalnych zlodowaceń), kiedy to dwa wysokogórskie gatunki występowały na tym samym terenie na przedpolu gór w rejonie Bramy Morawskiej oddzielającej Karpaty i Sudety.
https://przyrodniczo.pl/rosliny/tojad-sudecki/
https://en.wikipedia.org/wiki/Aconitum_plicatum
https://botany.cz/cs/aconitum-plicatum/