15-03-2013, 21:20
Jarząb brekinia, brzęk (Sorbus torminalis (L.) Crantz)
jest gatunkiem drzewa, które należy do rodziny różowatych (Rosaceae).
Drzewo to występuje w Europie, Azji Mniejszej, na Kaukazie i w Afryce Północnej.
Najdalej na północy rośnie we wschodniej Danii. Najliczniej rośnie w Europie Południowej i sięga tutaj do wysokości 1200 m n.p.m., zaś najwyżej położone jego stanowiska znajdują się na Kaukazie, gdzie sięga do wysokości 1900 m.
W Polsce jest dość rzadki, występuje na rozproszonych stanowiskach, głównie na niżu.
W Karpatach znany jest obecnie tylko z dwóch stanowisk: na Białowodzkiej Górze i w Rożnowie koło zapory.
Osiąga u nas południowo-wschodnią granicę zasięgu.
Linia przebiega od Gdyni przez Tczew, Ciechocinek, Strzelno, Gołuchów, Wrocław, Strzelin, Ojców i Nowy Sącz.
Roślina objęta jest w Polsce ścisłą ochroną gatunkową.
Od 2005 roku realizowany jest program reintrodukcji jarzębu brekini w nadleśnictwie Kaliska w Borach Tucholskich.
Drzewo wysokości do 15-25 m i 60-100 cm pierśnicy, o szerokiej i gęstej koronie i z rozpostartymi konarami.
Czasami, gdy rośnie w dużym zwarciu i zacienieniu ma postać krzewu.
Jarząb ten ma białe kwiaty, zebrane w podbaldachy.
Kwiatostany filcowato owłosione, luźne, średnicy do 12 cm
Owoce elipsoidalne, podłużniejajowate, brązowe i jasno nakrapiane, długości ok. 1,5 cm, na długich szypułkach, zawierające po dwie pestki.
Dewno ma czerwonobrązowe, niekiedy za ciemno zabarwioną twardzielą, drobnosłoiste, twarde, ciężkie; znajduje duże zastosowanie przy wyrobach tokarskich i w meblarstwie..
Jarząb brekinia jest gatunkiem leczniczym.
źródło