19-08-2011, 18:45
Olcha to drzewo tajemnicze, ponure jak jej otoczenie.
Las olchowy to olszyna, oles, ols...
Jedno z trzech drzew europejskich uznanych za toksyczne.
Zwłaszcza pył z drewna olchy uważany jest za szkodliwy dla zdrowia, nawet wręcz za rakotwórczy.
W czasopiśmie "Holz als Roh- und Werkstoff"' (z.1, 1956) Sandermann i Barghoorn podają obok cisa i oliwki, olszę jako gatunek szkodliwy dla zdrowia.
Do dziś istnieje przekonanie, że gałązki olchy odstraszają myszy i nornice.
Na terenie dzisiejszej Eurazji olcha pojawiła się 65 mln lat temu.
Rosła i rośnie na terenach nasiąkniętych dobrze wodą, błotnistych.
Na terenie Polski olcha występowała 10 tysięcy lat temu (analiza pyłkowa).
Gatunek ten jako nieliczny ma zdolność wiązania wolnego azotu w symbiozie z bakteriami w brodawkach korzeniowych, co umożliwia olszy rozwój na glebach ubogich w dostępne formy tego pierwiastka.
Ilość związanego azotu w zaroślach olszy szacuje się na 50-130 kg * ha-1 * rok-1, z czego ponad 90%
dostaje się do rośliny gospodarza.
Dendrolodzy podają że właśnie dzięki wiązaniu azotu oraz łatwo rozkładającym się liściom olsze
użyźniają glebę i mogą być stosowane jako przedplon przy rekultywacji terenów poprzemysłowych
(zwłaszcza olsza szara).
Drugą bardzo istotną cechą olchy w tej mierze jest zdolność do wytwarzania odrośli.
W warunkach naturalnych olsza wykazuje dużą odporność na zasolenie.
Na Wyspach Brytyjskich rośnie na wybrzeżu morskim w strefie słonych rozbryzgów.
Wykazuje też względnie dużą odporność na skażenie środowiska przez metale ciężkie.
Nadaje się do zalesiania hałd i terenów zniszczonych mechanicznie oraz terenów poprzemysłowych.
Na terenach zagrożonych ekologicznie, np.Szczecińskiem, Turoszowskiem, zastępuje będącą
w regresji sosnę, czemu sprzyjają podtopienia terenu spowodowane wydzielaniem się sosny.
Kora tego gatunku jest stosowana w garbarstwie.
Drewno i kora zaś powszechnie używane są do wędzenia wraz z jałowcem, czy wreszcie do sporządzania tak zwanej "smółki", z której metodą ekstrakcji eterowej uzyskuje się płynny preparat wędzarniczy.
I wreszcie, autorzy badając gatunki drewna, z których wykonane były drewniane wodociągi miasta Poznania (badania wykonane dla Muzeum Archeologicznego m. Poznania), stwierdzili w tych najnowszych wodociągach fundowanych przez hr. Raczyńskiego, że niektóre odcinki rur drewnianych wykonane były z olchy obok powszechnie od XIII wieku stosowanej sosny zwyczajnej.
Opracowanie:
doc. dr inż. Stanisław Spława-Neyman
mgr inż. Zofia Owczarzak
http://www.itd.poznan.pl/pl/index.php?id=63