15-05-2017, 01:00
Orzesznik jadalny, orzesznik pekanowy, orzesznik owocowy (Carya illinoinensis (Wangenh.) K.Koch), zwany także pekanem – gatunek drzewa należącego do rodziny orzechowatych.
Naturalnie występuje w Ameryce Północnej, w Stanach Zjednoczonych od południowej części stanów Iowa, Illinois i Indiany do Georgii, Alabamy, Missisipi, Luizjany, Teksasu, Oklahomy i Arkansas na południu oraz w zachodniej części Kentucky, Północnej Karoliny i wschodniej części Tennessee, a także w Meksyku od stanów Coahuila na północy do Jalisco i Veracruz na południu
Angielskie słowo pecan pochodzi z języka Indian Algonkinów i oznacza "orzech zbyt twardy do zgniecenia dłonią" lub – szerzej – "coś do zmiażdżenia tylko narzędziem"
Pierwszy w Europie opis orzesznika jadalnego poznano w XVI wieku dzięki hiszpańskiemu podróżnikowi i odkrywcy Álvar Núñez Cabeza de Vaca, a Hiszpanie w następnych latach stopniowo introdukowali ten gatunek do południowej Europy, a następnie Afryki i Azji.
W Polsce gatunek niezwykle rzadko spotykany, głównie ze względu na wysoką wrażliwość na mróz.
Sporadycznie sadzony bywa w ogrodach botanicznych lub arboretach, jednak po kilku latach zwykle przemarza.
Źle rośnie również na Wyspach Brytyjskich
Długowieczne drzewo liściaste o przeciętnej wysokości 20–40 m.
Pień i konary są smukłe.
Typowa korona jest kopulasta, ma 12–23 m rozpiętości z wyraźnym kilkumetrowym pniem (2–5 m).
Pień osiąga do 180 cm średnicy
Zastosowanie
Jest to jeden z ważniejszych gatunków uprawnych w Stanach Zjednoczonych, które są największym producentem pekanów na świecie.
Oprócz tego kraju znaczącymi producentami są: Meksyk, Australia, Izrael, Republika Południowej Afryki oraz w mniejszym stopniu Chiny i Argentyna
W USA średnioroczna produkcja wynosi od 150–200 tys. ton rocznie, a najwięcej orzechów produkowanych jest w stanie Georgia (około 40% produkcji USA), następnie w Nowym Meksyku, Teksasie, Arizonie i Oklahomie. Znanych jest ponad 1000 odmian uprawnych, spośród których za szczególnie cenne uznaje się wysoko plonujące i odporne na najgroźniejszą chorobę – parcha
Poza uprawą w celach produkcyjnych gatunek bywa sadzony jako okazałe drzewo ozdobne, zalecane zwłaszcza na rozległych terenach zielonych
Surowiec_drzewny
Drewno pekana cenione ze względu na jego twardość. Ma zastosowanie w produkcji mebli i podłóg, kiedyś również elementów broni.
Ze względu na aromat wydzielający się przy paleniu było i jest czasem stosowane do wędzenia mięsa.
Roślina jadalna.
Orzechy są spożywane zarówno na surowo, jak i po przetworzeniu.
Są jednym z najpopularniejszych składników słodkich deserów w południowych i środkowych stanach USA.
Mają charakterystyczny masłowaty posmak i aromat.
Stanowią podstawowy składnik słynnych pralinek z Nowego Orleanu[17], a także ciasta pekanowego (ang. pecan pie) popularnego w środkowo-zachodniej części USA.
źródło