21-05-2023, 12:04
Aegopodium Podagraria
Gatunek rośliny należący do rodziny selerowatych.
Nazwa polska pochodzi od tego, że dawniej leczono nim dnę moczanową, potocznie zwaną podagrą
Nazwy zwyczajowe: barszlica, ger, giersz, kozia stopa, srocyna, śnitka, krzemionka
Rodzimy obszar jego występowania to Europa i zachodnia Azja
Występuje na obszarze od Francji na wschód, na północy sięga południowej Szwecji i Finlandii, na południu rośnie na Półwyspie Apenińskim, Bałkańskim, w Azji Mniejszej i na Kaukazie.
W Azji sięga na wschodzie po Kazachstan i środkową Syberię
Został poza tym rozprzestrzeniony i jako gatunek zawleczony występuje w północno-zachodniej Europie (Wyspy Brytyjskie, Islandia), pospolicie na terenie USA i Kanady w Ameryce Północnej, w Azji poprzez obszary Rosji sięga po Wyspy Japońskie, obecny jest także w Australii i Nowej Zelandii[7]. W Polsce jest rośliną bardzo pospolitą. Status we florze Polski: gatunek rodzimy
Bylina, geofit i hemikryptofit.
Kwitnie od czerwca do lipca, kwiaty przedprątne, owadopylne.
Na jego kwiatostanach zwykle przebywa wiele chrząszczy odżywiających się pyłkiem.
Silnie rozmnaża się wegetatywnie za pomocą kłączy
Nasiona kiełkują słabo.
Masa 1000 owoców wynosi 2,4 g.
jednej roślinie wyrasta średnio 2800 owoców.
Siedlisko
Wilgotne i świeże zarośla, lasy liściaste, ogrody, przydroża, nad brzegami wód.
Często rośnie przy płotach.
W uprawach rolniczych i ogródkach jest uporczywym chwastem, gdyż odtwarza się nawet z niewielkich fragmentów kłącza.
Odznacza się przy tym ogromną siłą konkurencyjną w stosunku do innych gatunków, dzięki czemu szybko opanowuje teren.
Często tworzy całe łany.
Jest gatunkiem wskaźnikowym gleb bogatych w próchnicę i azot.
Lubi miejsca zacienione
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Querco-Fagetea i All. Aegopodion podagrariae
Roślina ozdobna
Gatunek czasami uprawiany, głównie jako roślina okrywowa.
Może rosnąć w miejscach zacienionych (np. pod drzewami).
Używa się do tego celu przeważnie odmian ogrodowych o ozdobnych liściach.
Dzięki bardzo ekspansywnemu wzrostowi szybko pokrywa teren, utrudniając rozwój chwastów
Odmiany ozdobne
'Bengt' – rośliny nie wytwarzające rozłogów, o liściach kędzierzawych,
'Variegata' – liście pstre, biało-zielone.
Roślina jadalna
Jako pożywienie wykorzystywali go starożytni Rzymianie, zjadany był w Szwecji, Szwajcarii, także w Polsce.
Z młodych liści można na wiosnę sporządzać sałatkę o aromatycznym, nieprzyjemnym i gorzkim smaku, ale zawierającą cenne witaminy. Starsze liście można gotować.
Według Łukasza Łuczaja nadaje się do spożycia tylko w ostateczności
Roślina kosmetyczna
Ze świeżego ziela można sporządzać oczyszczające maseczki kosmetyczne.
Działają one rozgrzewająco i poprawiają oddychanie skóry
Roślina lecznicza
Dawniej leczono zielem dnę moczanową.
Okładano nim także rany
Surowiec: ziele i korzeń zawierające m.in.: białka, tłuszcze, flawonoidy, karoteny, kwasy organiczne, sole mineralne, terpeny, olejki eteryczne, prowitaminę A, witaminę C
Działanie i zastosowanie: słabe uspokajające, moczopędne, przeciwzapalne
Herbatę z suszonych liści podagrycznika stosowano w leczeniu dny moczanowej, stanów zapalnych nerek i pęcherza, żylaków odbytu, pomocniczo w kamicy nerkowej oraz na poprawę przemiany materii.
Świeże liście przyspieszają gojenie się ran
Roślina paszowa
Pasza z tej rośliny jest nieszkodliwa dla zwierząt, jednak mało pożywna i wodnista.
Bydło zjada ją niechętnie
Inne zastosowania
Z wysuszonych kwiatostanów sporządzano dawniej barwnik do farbowania tkanin na cytrynowo
https://pl.wikipedia.org/wiki/Podagrycznik_pospolity
https://zielnik-karpacki.pl/atlas-roslin/roslina/
https://botany.cz/cs/aegopodium-podagraria/