[Krystyna]

   
Kamienna symbolika religijna w kościołach barokowych
na przykładzie Kolegiaty p.w. św. Anny w Krakowie  
Wiesław Heflik, Lucyna Natkaniec-Nowak, Anna Świgoń
Kamienna symbolika biblijna
W dekoracji wewnętrznej świątyń barokowych dużą rolę odgrywały elementy malarskie bądź architektoniczne, nawiązujące do Niebiańskiego Miasta Jeruzalem z Apokalipsy św. Jana.
Motyw ten nie był niczym nowym, bowiem jak podaje Kobielus (1987), pojawiał się już we wczesnych wiekach chrześcijaństwa, jednakże dopiero w baroku osiągnął pełnię wyrazu plastycznego i treściowego.

W malarskim wystroju kościoła św. Anny mamy również podobny motyw.
Na filarach nawy głównej występują bowiem postaci 12 apostołów, namalowane w 1703 roku przez wspomnianego już Karola Dankwarta.
Symbolizują one 12 warstw Świętego Miasta Jerozolimy, oznaczonych nazwami drogocennych kamieni.

W kościele św. Anny przypisano nazwy kamieni apostołom, nawiązując do 12 warstw Świętego Miasta ukazanego w Apokalipsie, według następującej kolejności:
Jaspis – Piotrowi                                                                            
Chryzolit – Tomaszowi
Szafir – Pawłowi                                                                            
Beryl – Filipowi
Chalcedon – Andrzejowi                                                                
Topaz – Bartłomiejowi
Szmaragd – Jakubowi Starszemu                                                  
Chryzopraz – Mateuszowi
Sardoniks – Janowi                                                                        
Hiacynt – Szymonowi
Sardiusz (krwawnik) – Jakubowi Młodszemu              
Ametyst – Tadeuszowi

Kolejność taką ustalono na podstawie atrybutów apostołów, którymi są (vide Maślińska-Nowak 1971):
Piotr z kluczami (Jaspis)
Paweł z mieczem (Szafir)
Andrzej z krzyżem w kształcie litery X (Chalcedon)
Jakub Starszy z laską pielgrzyma (Szmaragd)
Jan z kielichem (Sardoniks)
Jakub Młodszy z laską farbiarza (Krwawnik)
Tomasz z węgielnicą (Chryzolit)
Filip z księgą (Beryl)
Bartłomiej z nożem (Topaz)
Mateusz z halabardą (Chryzopraz)
Szymon z piłą (Hiacynt)

Krwawnik – Jakub Młodszy
Krwawnik to zbita, nieprzezroczysta do przeświecającej odmiana hematytu (Fe2O3) o barwie purpurowoczerwonej.
To minerał o stosunkowo dużej twardości (5,5-6,5 w skali Mohsa) i bardzo dużej gęstości  (4,95-5,16 g/cm3) (vide HeRik, Natkaniec-Nowak 1996).

Podobnie jak Karneol, Krwawnik był symbolem krwi Chrystusa i ofiarnej miłości.
Jego nazwa pochodzi z greckiego haima – krew.
Odznacza się rysą brunatnoczerwoną, barwi wodę, a także skały, w których występuje, na kolor czerwony.
Kamień ten doskonale się graweruje, dlatego używany był do wyrobu gemm– amuletów rycerzy i wojowników.
Był również lubiany przez mędrców i řlozofów.
Uważano go za kamień szczęścia, pozwalający zarówno zwyciężać na polu walki, jak i znosić trudne sytuacje życiowe.

Krwawnik ma także zdumiewające właściwości – podczas obróbki szlifierskiej „krwawi”,a „zraniony” staje się podobny do zranionego człowieka.
I w tym podobieństwie zapewne „kryje się tajemnica, zbliżająca do siebie owe dwa różne światy– żywego organizmu i skamieniałego kryształu” (Karen 1991).

Jakub Młodszy był bratem św. Judy Tadeusza.
Byli bliskimi krewnymi Chrystusa, stąd obu nazywano „braćmi Pana”.
Tradycja mówi, iż św. Jakub był pierwszym biskupem Jerozolimy i uczestniczył w soborze jerozolimskim.
Został umęczony za wiarę, pomimo iż Żydzi bardzo go szanowali, nazywając „Jakubem sprawiedliwym” (Hoever 1991).
Przypisanie Jakubowi Młodszemu „krwawiącego” kamienia można tłumaczyć tym, iż apostoł ten zginął strącony z muru okalającego świątynię i ukamienowany– cierpiał przez kamień i na pewno krwawił.
https://www.polskijubiler.com/pokaz.php?id=502
http://www.rynekjubilerski.pl/pokaz.php?id=502