[Krystyna]

   
XV - XVI wiek - Brosze z Kameami
W XV i XVI bardzo popularna była biżuteria z ornamentami figuralnymi.
Dobrym przykładem jest tu przepiękna, misternie wykonana brosza figuralna, o kształcie krążka, z obrzeżem w formie łodygi.
Na tego rodzaju broszach nierówności łodygi bywały podkreślane Perłami.
W centrum znajdowały się wizerunki ludzi lub zwierząt, wyryte w Złocie i pokryte emalią, zdobione Rubinami oraz Diamentami.
Holenderska brosza znajduje się obecnie w Kunsthistorisches Museum w Wiedniu.
Została ona ozdobiona malarską emalią, dzięki której emaliowane powierzchnie zyskiwały znaczną wypukłość, tak iż z wyglądu przypominały Kamee.

Innym przykładem jest francuska złota brosza, którą obecnie można podziwiać w muzeum Bargello we Florencji.
Została ona ozdobiona Kameą wykonaną z kamienia półszlachetnego.
Kamienie o wielobarwnym uwarstwieniu, na przykład Sardonyksy lub Karneole, często były ornamentowane płaskimi reliefami.
Najstarsze rzeźbione dwubarwne gemmy, których używano jako pieczęci, pochodzą z czasów Sumerów.

Już Grecy w epoce hellenistycznej oraz Rzymianie wykonywali Kamee służące głównie dla ozdoby.
Do tej pory odnaleziono kilka Kamei tego rodzaju, które przedstawiają wizerunki profilu rzymskiego cesarza Augusta.

W Anglii, w Epson, w hrabstwie Surrey, odnaleziono dość nietypową Kameę, wykonaną z granatu o nieregularnym kształcie oprawionego w złoto.
Do Kamei dołączony jest wisiorek pochodzący z końca VII wieku, jednak sama Kamea - jak sugerują przeprowadzone badania - jest znacznie starsza.

Jakkolwiek sztukę wykonywania Kamei znano już w średniowieczu, to na szeroką skalę rozwinęła się ona dopiero w renesansie.
Rytownicy gemm zatrudniani byli przez włoskich mecenasów sztuki, takich jak na przykład Lorenzo de’Medici.
To właśnie na jego zamówienie wykonano słynną Kameę Noego, czyli owalną, wykonaną z Onyksu kameę przedstawiającą Noego i jego rodzinę wraz ze zwierzętami w momencie schodzenia na ląd z pokładu arki.
Gemma osadzona jest w przepięknej złotej ramce, na odwrocie zaś ozdobiona jest motywami roślinnymi.
Na wrotach arki widnieje napis: “LAVR MED.”, który jest sygnaturą Lorenza de”Medici.          
Kameę tę, figurującą w piętnastowiecznym spisie inwentarzowym dobytku rodziny Medyceuszów, obecnie można obejrzeć w British Museum w Londynie.

Inna, również Onyksowa Kamea, jest równie słynna co poprzednia.
Po obu stronach ozdobiona jest reliefami: po jednej widać wizerunek Herkulesa, po drugiej królowej Lidii, Omfale.
Kamea ta została wykonana prawdopodobnie w 1530 roku przez włoskiego artystę - rzemieślnika i osadzona w oprawie wysadzanej diamentami u rubinami.
Klejnot ten był darem cesarza Karola V dla papieża Klemensa VII.
Dar ten również znajduje się w British Museum.

W XVI wieku modne stały się medaliony portretowe.
Noszono je na szyi, zawieszone na łańcuszkach bądź wstęgach.
Umieszczano w nich często kamee osadzane w oprawie ozdobionej szlachetnymi kamieniami.
Zresztą kameami ozdabiano różne elementy biżuterii, od brosz i wisiorków, po pierścienie.  
Poza gemmami, płaskorzeźby wykonywano także w innych materiałach, takich jak kryształ górski, koral lub agat, które potem obrabiano jak kamee.

Francuzi mieli własną technikę zdobniczą, zwaną cameo habille, która polegała na wykonywaniu w powierzchni dużego kamienia reliefu wizerunkiem ludzkiej głowy, a następnie uzupełnieniu go naszyjnikiem, ozdobą włosów lub kolczykami wykonanymi z małych gemm.
Tego rodzaju klejnoty szczególnie modne były w XIX wieku.
Źródło: "Klejnoty świata" Nance Fyson
źródło